Η ποζολάνη είναι ένα ανόργανο υλικό με ιδιότητες παραπλήσιες με αυτές του τσιμέντου (υδραυλικές ιδιότητες).

ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ:
Μπορεί να προέρχεται είτε από τη φύση (φυσικές ποζολάνες) είτε από τεχνητές πηγές (σκωρία υψικαμίνων, ιπτάμενη τέφρα, silica fume). Η φυσική ποζολάνη είναι βιομηχανικό ορυκτό ηφαιστειακής προέλευσης (ηφαιστειακοί τόφφοι) και περιέχει υψηλό ποσοστό ενεργού διοξειδίου του πυριτίου αλλά και οξείδιο του αργιλίου – αλουμίνα. Μεγάλη ποικιλία ορυκτών έχουν ποζολανικές ιδιότητες και μπορούν να χαρακτηριστούν φυσικές ποζολάνες. Έτσι λοιπόν, ποζολανικά υλικά είναι η θηραϊκή γη, το κεραμάλευρο και η ελαφρόπετρα. Βεβαίως το κάθε ένα από αυτά έχει διαφορετικές ποζολανικές ιδιότητες και εν τέλει αποδίδει διαφορετικές αντοχές.

ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ:
Αλεσμένη ποζολάνη, αναμιγμένη με άσβεστο και νερό, δημιουργεί ένα είδος τσιμέντου. Αυτό συμβαίνει γιατί με την παρουσία της ασβέστου και του νερού, το πυριτικό και η αλούμινα αντιδρούν σχηματίζοντας υδραυλικές ενώσεις, όπως ακριβώς και στο τσιμέντο. Αυτό βεβαίως για να γίνει, πρέπει η ποζολάνη να είναι αλεσμένη με κόκκο στα 75 μm και όχι απλώς κοσκινισμένη σε όψη πούδρας.

ΙΣΤΟΡΙΑ:
Η ανακάλυψη των ιδιοτήτων της ποζολάνης έγινε από τους Ρωμαίους. Το όνομά της προέρχεται από το χωριό Pozzuoli (που ονομαζόνταν τότε Puteoli) της Ιταλίας στην περιοχή του Βεζούβιου από όπου εξορύχθηκαν σημαντικές ποσότητες από τους Ρωμαίους. Η ποζολάνη ήταν συστατικό του Ρωμαϊκού σκυροδέματος – λατ. opus caementicium το οποίο αποτέλεσε σημαντική καινοτομία των Ρωμαίων στις κατασκευές.

ΘΗΡΑΪΚΗ ΓΗ:
Είναι ένα προϊόν εκρήξεων που γίνονται στα ηφαίστεια. Χύνεται από τα ηφαίστεια με τη μορφή της τέφρας και των μύδρων και περιέχει αρκετό πυριτικό οξύ. Η περιεκτικότητά της σε άσβεστο είναι μικρή. Η θηραϊκή γη ανήκει στην κατηγορία των ηφαιστείων γαιών που έχουν υδραυλικές ιδιότητες. Στην Ελλάδα βρίσκεται στο νησί Θήρα, στα νησάκια Θηρασία κι Ασπρονήσι (κοντά στη Θήρα) στη Νίσυρο, και στη Μήλο όπου και γίνεται η εξόρυξή της. Από ελληνική θηραϊκή γη έχουν γίνει στη χώρα μας διάφορα έργα, όπως οι κυματαγωγοί του λιμανιού της Σύρου, οι προκυμαίες των λιμανιών του Πειραιά, της Πάτρας, του Ναυπλίου κλπ. Σύμφωνα με δημοσίευση του Ευστάθιο Ευσταθιάδη (τεχνικός Επιμελητής Ε.Μ.Π και Επίτιμος Γενικός Διευθυντής Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε) στο επιστημονικό περιοδικό ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ (ΜΑΪΟΣ-ΙΟΥΝΙΟΣ 2004) από τη θηραϊκή Γη κατασκευαζόταν το αρχαιοελληνικό δυαδικό τσιμέντο. Τα συστατικά του ήταν: θηραϊκή γη, ασβέστης, άμμος ποταμού και νερό. Όπως δείχνουν και οι παρακάτω εργαστηριακές μετρήσεις η ΠΡΟΛΑΤ, έχοντας εξειδικευμένο προσωπικό και σύγχρονη βιομηχανική μονάδα επεξεργασίας μη μεταλλικών ορυκτών, παράγει στο εργοστάσιό της πολύ υψηλής και σταθερής ποιότητας ποζολάνη – θηραϊκή γη, έτσι ώστε με τη χρήση της να διασφαλίζεται η τελική ποιότητα του κονιάματος που προσδοκάται.